Böyle bir yazıya Jules Payot'nun "İrade Terbiyesi" başlıklı kitabını zikrederek başlamak gerek. Bu harika kitap bir fikir işçisinin (intellectual worker) verimli bir şekilde çalışabilmesi için kendi iradesini nasıl terbiye etmesi gerektiğini mükemmel bir şekilde inceliyor.
Bu kitabı 2019 yılının sonlarında okudum. Ali Fuat Başgil'in "Gençlerle Başbaşa"sını ise lisede okumuştum. 2019'dan birkaç yıl evvel verimli ve süreğen fikir işçiliğine dair kendi teknik ve stratejilerimi telefonumdaki not defterine kaydetmeye başlamıştım. Bunlar zamanla arttı ve bunları burada paylaşmamın iyi olacağını düşündüm. "Teknik" ile nispeten küçük, "strateji" ile ise nispeten daha geniş çaplı uygulamaları kastediyorum.
Bunları sıralamaya geçmeden önce bu yazıyı okuyan herkese herşeyden evvel Payot'nun ve Başgil'in yukarıda bahsettiğim kitaplarını hararetle öneririm. (Fazlası için şu yazarların ahlaki eserlerini öneririm: Seneca, Cicero, Marcus Aurelius, Epictetus.)
İkisi de her yaşta okunabilir cinsten. Hatta birkaç sene aralıklarla okumakta fayda var. Payot ve Başgil'in teknik ve stratejilerini hatırladığım kadarıyla buraya yazmamamaya çalışacağım. Ayrıca buraya herkesin bildiği "çalışma arasında yürüyüş yaparak zihnini dinlendir" gibi şeyleri de yazmayacağım.
Umarım aşağıdakilerin başkalarına da faydası olur. Sizin de kendi geliştirdiğiniz uygulamalar vardır. Onları yorumlara yazarsanız sevinirim. En başta bunları kendime notlar olarak yazmış olduğumdan sen dili kullandım. Felsefe ve sosyal bilimler alanında çalıştığımdan örneklerin çoğu bu alanlardan verildi, ama bunlar ekseriyetle diğer alanlara uyarlanabilir. Bu yazıya sürekli eklemeler yapacağım. Önce stratejileri yazıyorum, sonra teknikler:
STRATEJİLER
Konu odaklı çalışma; problem odaklı çalış. Konu odaklı çalışırsan zamanla sıkılacağını garanti edebilirim. Bir problemin peşinden git. Örn: Kant'ın ahlak felsefesi çalışma; Kant'ın ahlak felsefesindeki bir problemi çalış. Böylece problem seni peşinden sürükleyecek. Bu sürüklenme esnasında başka alanlara gir-çıklar yapmaktan çekinme. Ayrıca problemi çözdüğünde sahici bir çalışma yaptığını hissedeceksin. Bu seni daha fazla motive edecek.
Her ne çalışıyorsan ona motive olmak için çalıştığın şeye angaje ol. Örn: Çocuk hakları çalışan bir hukukçuysan çocuk hakları savunucusu bir organizasyona angaje ol. Çözmeye çalıştığın problemlere angaje olursan duyguların harekete geçecek. İnsan eylemlerinin arkasındaki en büyük saik akıldan ziyade duygulardır. Gerçek hayatta problemlerin çözümüne katılırsam başıma birşey gelir diye korkma. Gelirse bu, senin ancak motivasyonunu, strateji kabiliyetini ve etkini artırır.
Günde 10 saatten fazla çalış. Bunu uykundan ödün vermeden yap.
Mümkün mertebe her zaman bir okuma grubuna dahil ol. Yoksa sen kur.
En önemliden en önemsize kadar yapabileceğin şeylerin bir listesini her zaman elinin altında bulundur. Zorlasan da canının çalışmak istemediği zamanlarda bu liste üzerinde sırayla yukarıdan aşağıya in. Canın hangi noktada çalışmak istiyorsa onunla yetin. O günü ziyan etmekten iyidir.
TEKNİKLER
Ertesi gün ne yapacağın kesin belli değilse (hatta öyle olsa bile) yapacağın şeyleri geceden bir not kağıdına yaz. İraden karar aldığında kararın eyleme geçmesi için irade gücünün oluşmasına böylece zaman tanı.
İradene zaman tanıma tekniğinin aynısını şu şekilde de kullan: Birşey yaparken o bittikten sonra hangi işe geçeceğine karar ver. Böylece elindeki iş bittiğinde sıradaki işe daha yüksek bir irade gücüyle başlayacaksın ve bu, her bir işte motivasyonunun daha uzun sürmesini sağlayacak.
Gece yatağa girmeden önce o gün ürettiğin fikir işinin miktarını kafanda bir müddet gezdir. Bu küçük gündelik tatmini kaçırma.
Gezen zihin (wandering-mind) olgusunu bil. Zihninin/dikkatinin fikir işçiliğinden uzaklaşıp amaçsızca veya eğlenceli şeyler arasında gezmesine izin verme. Dikkatin sahip olduğun kıt kaynaklardan biri.
Ara ara fikirlerini beğendiğin düşünürlerin biyografi, otobiyografi ve anılarını çerez niyetine oku.
Sabah kahvaltıdan önce 1 saat (mümkünse 2 saat) çalış. Gün nasıl başlarsa öyle ilerleme eğilimi gösterir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder